Borsanın Yönü Tahmin Edilebilir mi?
Çoğu yatırımcı para kazanmanın yolunun, piyasaların yönünü doğru tahmin etmekten geçtiğine inanır. Fiyatların gelecekte hangi yöne hareket edeceğini öngörmek için saatlerce analizler yapar, ekonomi kanallarını izler, bu işten anladığını düşündüğü tanıdıklara sorular sorar ve en kaba anlatımla, yükselecekse almak, düşecekse satmak ister. Ekonomi kanalları saatlerce “dolar ne olur?” “altın ne olur?” “borsada yön yukarı mı?” konulu programlar yaparlar. Bu programlarda Kapalıçarşı’ya canlı bağlanırlar. Sanki altın fiyatları Kapalıçarşı’da belirleniyormuş ya da yıllardır kuyumculuk yapan birinin altın fiyatlarının ne yöne gideceğini tahmin edebilmesi olasıymış gibi.
Gerçekte piyasaların yönünü tahmin etmek imkansızdır ve tahmin etmeye de gerek yoktur. Sosyal medyada ya da Tv kanallarında piyasanın yönünü istikrarlı bir şekilde doğru tahmin ettiğini iddia eden bir çok kişiye rastlamışsınızdır. Bu kişilerin teoride dünyanın en zengin insanları olmaları gerekiyordu, tabi ki değiller. Çünkü piyasanın yönünü hiçkimse tahmin edemez. Yalnızca iki ihtimalli bir oyunda (yükseliş ya da düşüş) tahmin yapanların yarısı bazı günler tesadüfen haklı çıkacaktır elbette, fakat bu piyasaların yönünün tahmin edilemeyeceği gerçeğini değiştirmez.
Sıradan yatırımcılar zaten piyasanın yönünü etkileyecek haberlere büyük fonlar ve sermaye sahipleri ile aynı anda ulaşamaz. Bunun gibi daha birçok sebepten dolayı, piyasaların yönünü tahmin etmek çoğu zaman imkansızdır. Allı pullu ekonomi kanallarını izlemek ya da ekonomik verileri analiz etmek sizi kazanca götürmez. Pratikte işler böyle değil. Doğru analiz yapsanız bile analizinizin sonucunun gerçekleşme zamanını ve borsaya etkisini öngörebilmek imkansızdır. Haklı çıktığınızla kalırsınız. 2008 mortgage krizini öngören Michael Burry bile krizin çıkışı biraz daha gecikseydi short pozisyonlarından batıyordu.
Piyasanın yönünü tahmin etmeye çalışıp yanlış tahmin edenler, üzerine yanlış tahmin yaptıklarını kabullenemeyip duygusallaşınca çok büyük zararlar ederler. Piyasanın yönünü tesadüfen doğru tahmin edenler de bunun tesadüf olduğunu bilmediklerinden yanlış tahmin yapanlardan bir farkı yoktur.
Peki Çözüm Nedir?
Piyasaların yönünü tahmin etmeye çalışmak anlamsızsa nasıl para kazanacağız?
Finansal piyasalarda para, piyasanın yönünü doğru tahmin etmeye çalışmakla değil, piyasanın yönüne göre pozisyon alarak, bu pozisyonları disiplin ve sabırla, sistemli bir şekilde yönetmekle kazanılır. İstikrarlı olarak kazanan yatırımcılar piyasanın yönünün ne olacağını tahmin etmekle ilgilenmezler. Piyasanın gittiği yöne göre nasıl bir strateji uygulayacaklarını önceden planlarlar sadece. Sonra da ilk planlarına sıkı sıkıya bağlı kalırlar. Bu da Risk-Kazanç oranı, stop loss gibi bazı risk yönetim araçları ve teknik analiz ile temel analiz gibi bazı analiz araçlarıyla gerçekleştirilir.
İlerleyen yazılarda bunlara ayrıntılı olarak değineceğiz. Şimdilik piyasaların yönünü tahmin etmenin imkansız olduğunu tekrar vurgulayalım ve yazıyı noktalayalım.