Tek Bir İşlemle Portföyü Bitirenler! Borsada Risk Yönetimi Nasıl Yapılır?

Borsayı uzaktan izleyenlerin ya da  işlem yapan her yatırımcının en büyük korkusu zarar etmek. Ama garip bir şekilde, yatıımcıların % 90’ı bu korkuyu yaşamasına rağmen risk yönetimi yapmaz. Sonuç?

Tek bir işlemle portföyünü bitirenler, yılların birikimini bir günde sıfırlayanlar, Bir kez daha deneyeyim diyerek en son kalan parasını da kaybedenler…

Bu yazıda, risk yönetiminin borsada sürdürülebilir kazanç sağlamak için neden en önemli konu olduğunu ve bunu doğru bir şekilde nasıl yapabileceğini konuşacağız.

Borsada En Büyük Hata: Tüm Parayı Tek İşleme Koymak

Her gün yüzlerce yatırımcı aynı hatayı yapıyor:

“Bu hisse uçacak!” diyerek tüm sermayesini tek bir hisseye koyuyor.

“Bu işlemde stop koymayacağım, eminim döner!” diyerek zararın büyümesine izin veriyor.

“Açığa satış yaptım, burdan düşmezse elbet bir yerden düşecek!” diyerek trendin tersine hareket ediyor.

Ve sonra ne oluyor? Piyasa cezayı kesiyor. Piyasa tersine dönüyor ve tek bir işlemle portföylerini bitiriyorlar.

Borsada asıl mesele kazanç sağlamak değil, kayıpları kontrol edebilmektir. Çünkü piyasada eninde sonunda herkes kaybeder. Ama risk yönetimi yapanlar hayatta kalır ve devam edebilir.

Risk Yönetimi Yapmadan Borsada Uzun Vadede Ayakta Kalmak İmkansızdır

Eğer risk yönetimi yapmıyorsan, kazancın tamamen şansa bağlıdır.

Borsada kazanmak, güçlü risk yönetimi sayesinde olur. Şans eseri birkaç kez para kazanan biri, gerçek bir risk planı olmadığı için sonunda mutlaka her şeyini kaybeder.

10.000 dolarlık hesabın var ve tek bir işlemde %50 zarar ettin.

Sonrasında zararı telafi etmek için büyük bir işlem açıyorsun.

Ve o işlem de ters gidiyor…

Sonuç: Hesap sıfır!

Matematiksel Gerçek:

%50 zarar edersen, tekrar başa dönmek için %100 kazanç yapman gerekir.

%80 zarar edersen, hesabını toparlamak için %400 kazanç yapman gerekir.

Bunu kaç kişi başarabiliyor? Neredeyse hiç kimse!

İşte bu yüzden risk yönetimi, borsadaki en önemli konudur.

Peki Risk Yönetimi Nasıl Yapılır?

Risk yönetiminin birkaç altın kuralı vardır. Bunlara uymazsan, eninde sonunda büyük kayıplar yaşarsın.

Tek İşleme Asla Tüm Sermayeni Koyma!

Portföyünün maksimum %10’unu tek bir hisseye yatır, çok istiyorsan maksimum % 20’sini.

Hiçbir pozisyonun portföyünün % 1-2 sinden fazlasını silmesin. Portföyünün % 10 ile bir pozisyon açtın, pozisyon % 10 zarar etti, portföyünün toplam zararı % 1 oldu vb.

Örnek:
Eğer 100.000 TL ile işlem yapıyorsan, tek bir hisseye 100.000 TL yatırmak çılgınlıktır. Bunun yerine maksimum 10000-20000 TL ile işlem yaparsan pozisyonun % 10 zarar yazsa bile toplamda zararın % 1-2 olur. Bu prensibi uygulayan birinin borsada batması imkansızdır. Aslında bu kadar basit.

Stop-Loss Kullanmayanlar Sonunda Büyük Kaybeder!

Stop koymamak, zararın büyümesine sebepsiz yere izin vermek demektir.

Bu hisse dönmezse biterim, hanıma ne diyeceğim, kredi çekmiştim vs. diyorsan, zaten yanlış işlem yapıyorsun, pozisyonun büyüklüğü portföy büyüklüğüne göre çok fazla demektir.

Stop koymayı bilmeyen yatırımcılar, piyasada en fazla birkaç yıl dayanabilir. O da şans eseri bir ralliye denk gelmiştir.

Risk-Kazanç Oranı Kullanmadan İşlem Yapma!

Risk-Kazanç oranı, her işlemde aldığın bir birim riski kaç birim kar için göze aldığının fotoğrafıdır.

En az 1:2 veya 1:3 risk-ödül oranıyla işlem yapmak, stop seviyelerine sadık kalırsan uzun vadede kazanç sağlar.

1:1 risk-ödül oranı = Stop Loss %5, kar hedefi %5

1:2 risk-ödül oranı = Stop Loss %5, kar hedefi %10

1:3 risk-ödül oranı = Stop Loss %5, kar hedefi % 15

Risk-Ödül oranını iyi yönetirsen, 10 işlemden 5 veya 6’sı zarar etse bile kazançlı çıkabilirsin!

Kayıp Telafi Etmeye Çalışma! (Revenge Trading)

Zarar edince “O kaybı hemen kapatmalıyım!” psikolojisine girme.

Panik işlemleri, daha büyük kayıplara yol açar.

Soğukkanlı ol, işlem yapmadan önce mantıklı düşün.

Revenge Trading zaten büyüklüğü yanlış ayarlanmış pozisyonlarda edilen zararların peşinden gelir.

%10 zarar ettin ve moralin bozuldu.

Kayıp kapatma hırsıyla bilinçsizce daha büyük bir işlem açtın.

O da zarar etti ve şimdi %20 eksidesin. Genelde zarar telafi etmek için açılan pozisyonlar daha büyük zarar yazar.

Borsa hırsı sevmez, sabırlı ve disiplinli olanı ödüllendirir. Borsa sıkıcıdır, eğlenceli değildir.

Risk Yönetimini Doğru Yapıyorsan Batamazsın!

Borsada batanlar, risk yönetimi yapmayanlardır.

Kazanan yatırımcılar şunları yapar:
Tek bir pozisyona fazla yüklenmez.
Stop-loss kullanır ve zararı büyümeden keser.
Risk-Ödül oranına dikkat eder, Stop loss’u ve kar hedefi olmadan işlem yapmaz.
Kayıpları telafi etmeye çalışmaz, zarar eden işlemlerin bu işin doğasında olduğunu bilir. Sisteminden ayrılmadan bir sonraki fırsatı bekler.

Kaybeden yatırımcılar ise:

Arkadaşından ya da eniştesinden aldığı tüyo ile tüm parasını ya da parasının büyük bir bölümünü tek bir işleme koyar.

Risk-Ödül oranını ve stop loss’unu hesaplamadan işlem yapar.
Stop koymaz ve zararını büyütür.
Kayıp telafi etmeye çalışırken daha çok kaybeder.

Uykusuz geceler başlar.

Unutmayın: Borsa hırsı ve disiplinsizliği affetmez.

Para kazanmak kadar, parayı koruyabilmek de önemlidir.
Risk yönetimi olmadan yapılan her işlem, borsanın cezasını bir gün mutlaka keseceği bir hatadır!